Aan de overdracht van een bedrijf hoeft niet altijd een koopovereenkomst ten grondslag te liggen. Er zijn andere contractsvormen denkbaar. In deze aflevering wordt de huurkoopovereenkomst behandeld. Deze contractsvorm wordt niet veel gehanteerd, maar komt nogal eens voor bij de verkoop van een horeca- of kleinhandelszaak.
Indien een verkoper zijn bedrijf in de etalage zet, treft hij niet altijd kandidaat-kopers die het bedrijf met eigen geld, of geld van derden, kunnen kopen.
Toch kan het een geschikte kandidaat-koper betreffen, bijvoorbeeld vanwege zijn persoonlijkheid of zijn commercieel talent. Verkoper en koper kunnen dan toch tot een transactie komen door te kiezen voor een huurkoopovereenkomst.
Huurkoop is een in de wet geregelde manier om via gespreide betaling de eigendom van een zaak te verkrijgen. Het is een soort koop op afbetaling, waarbij de koper pas eigenaar wordt als de laatste termijn is betaald. Indien de huurkoop een bedrijf als onderwerp heeft, voldoet de huurkoper die betalingstermijnen meestal uit de kasstroom van het bedrijf.
Omdat de huurkoper pas eigenaar wordt bij betaling van de laatste termijn, heeft de verkoper – in tegenstelling tot de normale koop op afbetaling – een behoorlijke zekerheid dat hij geen schade lijdt indien de huurkoper zijn termijnen niet betaalt. In dat geval kan de huurverkoper namelijk ontbinding van de huurkoopovereenkomst wegens wanprestatie eisen en zijn bedrijf terugnemen. Dit laatste is tevens een flinke stok achter de deur om de huurkoper zijn betalingsverplichtingen serieus te laten nemen.
De wet stelt aan de huurkoopovereenkomst voorwaarden.
Zo moet de huurkoopovereenkomst schriftelijk (bij akte) worden aangegaan. In deze huurkoopakte moet naast de gehele koopprijs, het plan van aflossingen en de bedingen over het eigendomsvoorbehoud en de juridische eigendomsovergang van de onderneming geregeld zijn.
De huurkoper heeft vanaf het moment dat het bedrijf aan hem ter beschikking is gesteld het risico van tenietgaan, beschadiging of diefstal van het bedrijf c.q. de bedrijfsonderdelen. In het geval een dergelijk evenement zich voordoet, zal de huurkoper daarom toch de betalingstermijnen moeten blijven voldoen.
Let op: in het geval er bij de verkoop van een bedrijf onroerende zaken zijn betrokken, gelden er speciale eisen, waarover een jurist u verder kan informeren.
Een speciale vorm van huurkoop is die, waarbij er sprake is van financiering door een derde. In zo’n geval draagt de huurverkoper zijn rechten uit de huurkoopovereenkomst en de eigendomsrechten van het huurkoopobject over aan bijvoorbeeld een bank. De huurverkoper ontvangt dan de koopsom van de bank, terwijl de bank de betalingstermijnen ontvangt van de huurkoper. Overigens zijn meer variaties van een dergelijke driepartijen-overeenkomst denkbaar.
Al met al is de huurkoopovereenkomst een creatieve oplossing die zowel voor koper als verkoper aantrekkelijke kanten heeft.